Oligo sintezatorynyň ýörelgesi
Molekulýar biologiýa we genetika gözleglerinde DNK sintez etmek ukyby möhüm rol oýnaýar.DNK sintezi, nukleotidleri belli bir tertipde ýerleşdirip, DNK molekulalarynyň emeli önümçiligini öz içine alýar.Munuň üçin alymlar oligonukleotid sintezatory, DNK sintezatory hökmünde hem bilinýän güýçli gurala bil baglaýarlar.
Oligonukleotid sintezatory, oligonukleotidler diýilýän gysga DNK molekulalaryny awtomatiki sintez edýän çylşyrymly gural.DNK-nyň bu gysga setirleri, adatça, uzynlygy 10-dan 100-e çenli nukleotid bolup, polimeraza zynjyr reaksiýasy (PCR), gen sintezi, genetiki in engineeringenerçilik we DNK yzygiderliligi ýaly köp sanly goşundyda möhüm gurluş bolup durýar.
Oligonukleotid sintezatorlary belli bir tehnika prinsipinde işleýärgaty fazaly sintez.Bu usul ilkinji gezek 1970-nji ýyllarda Nobel baýragynyň eýesi doktor Marwin Karuters tarapyndan döredilipdi we DNK yzygiderliliginiň sintezini güýçlendirmek üçin ýyllar boýy arassalanypdyr.Oligonukleotid sintezi, gerekli yzygiderlilik ýygnanýança ösýän zynjyryň 5'terminalyna nukleotid galyndylaryny basgançakly goşmak arkaly amala aşyrylýar.Her goşma sintez sikli diýilýär we dört himiki reaksiýadan ybarat:
1-nji ädim: Blokirlemek (detritylation) ---------2-nji ädim: Jübütlemek ---------3-nji ädim: Tutmak -----------4-nji ädim: Okislenme
Bu amal, her bir nukleotid üçin islenýän yzygiderlilik alynýança gaýtalanýar.Has uzyn oligonukleotidler üçin, bu yzygiderliligi sintez etmek üçin bu sikl birnäçe gezek gaýtalanmaly bolup biler. Sintez sikliniň her ädimine takyk gözegçilik etmek ukyby oligonukleotid sintezatory üçin möhümdir.Nukleotidler we işjeňleşdirijiler ýaly ulanylýan reagentler takyk we täsirli sintezi üpjün etmek üçin ýokary hilli bolmaly.Mundan başga-da, sintezatorlar islenýän birikdirme reaksiýalaryny öňe sürmek we islenmeýän reaksiýalaryň öňüni almak üçin ýokary takyklyk temperatura gözegçiligini we beýleki daşky gurşaw şertlerini talap edýär.
Oligonukleotid doly sintez edilenden soň, adatça berk goldawdan aýrylýar we galan gorag toparlaryny ýa-da hapalary aýyrmak üçin arassalanýar.Arassalanan oligonukleotidler aşaky akymlar üçin taýýar.
Tehnologiýadaky ösüşler bir wagtyň özünde ýüzlerçe ýa-da müňlerçe oligonukleotidleri sintez edip bilýän ýokary geçişli oligonukleotid sintezatorlaryny ösdürmäge mümkinçilik berdi.Bu gurallar mikroarraý esasly sintez tehnologiýasyny ulanýarlar, gözlegçilere dürli gözleg maksatlary üçin uly oligonukleotid kitaphanalaryny çalt döretmäge mümkinçilik berýär.
Gysgaça aýtsak, oligonukleotid sintezatorlarynyň prinsipleri gaty fazaly sintez usullaryna aýlanýar, bu berk goldawa nukleotidleriň basgançakly goşulmagyny öz içine alýar.Sintez sikline we ýokary hilli reagentlere takyk gözegçilik etmek takyk we täsirli sintez üçin zerurdyr.Oligo sintezatorlary DNK gözleginde möhüm rol oýnaýar, alymlara biotehnologiýa we genetiki gözlegleriň ösüşine goşant goşup, dürli amaly programmalar üçin adaty oligonukleotidleri döretmäge mümkinçilik berýär.
Iş wagty: Awgust-01-2023